Rắn hoa cỏ là một chi rắn phổ biến tại Việt Nam mà bạn có thể bắt gặp tại bất cứ khu vực nào. Có rất ít tài liệu nói về rắn hoa cỏ mà chủ yếu chỉ tập chung vào riêng loài rắn hoa cỏ cổ đỏ mà thôi. Trong tự nhiên có nhiều loại rắn hoa cỏ khác nhau như rắn hoa cỏ vàng, rắn hoa cỏ âm dương, hoa cỏ đỏ, dimina, ... Trong phần này chúng ta cùng tìm hiểu về tập tính, thức ăn của chi rắn hoa cỏ nhé.
Rắn hoa cỏ là một chi thuộc họ rắn nước Colubridae rất phổ biến tại Việt Nam. Chúng phân bố tại các quốc gia Đông Nam Á, Trung Quốc, Nepal, .... tại các khu rừng nhiệt đới ẩm thấp, các cánh đồng, đầm lầy, đồng cỏ, ao, bụi rậm. Với người Việt Nam thì nó là loài rắn quen thuộc thường được gọi chung là rắn nước.
Đặc điểm nhận dạng chung của rất nhiều loài rắn hoa cỏ đó là lớp vảy trên lưng khiến ta liên tưởng tới hoa cỏ. Có loài thì có màu xanh xám xen lẫn những đốm trắng, có loài thì vảy màu nâu đỏ xen lẫn xám. Vảy thường được xếp đan xen chứ không thành vằn như các loài rắn hổ. Phần đầu thon nhỏ màu xám hoặc đen, mắt có thể có con ngươi. Màu sắc bụng dưới thường là màu trắng hơi xám kèm theo những vảy màu than chì xếp đối xứng.
Kích thước con lớn nhất có thể gặp trong tự nhiên có thể lên tới 1.5m và có thể nặng tới 1.2Kg.
Nó thường được cho là rắn không có độc nhưng trong thực tế một số loài rắn hoa cỏ có chứa chất độc. Chất độc không phải nằm ở răng nanh (chi này không có răng nanh) mà chất độc được tổng hợp từ thức ăn trước đó. Loài rắn hoa cỏ cổ đỏ là một trong những loài bị nhiều người chủ quan cho rằng không có nanh độc là không độc. Còn lại đa số các loài rắn hó cỏ không có độc hoặc tuyến nọc độc không hoàn thiện. Chúng ta cần xem xét cụ thể từng loài để đánh giá được chính xác.
Loài rắn này thường rất nhát khi thấy con người. Chúng chỉ tấn công khi cho rằng bị nguy hiểm và không có đường thoát. Khi gặp nguy hiểm, chúng cũng ngẩng cao đầu và tấn công ngược lại. Rắn hoa cỏ bò vào nhà là hiếm khi xảy ra, chúng chỉ vô tình đi vào sân nhà bạn để ra các khu vườn ẩm thấp mà thôi.
Các loại rắn hoa cỏ tại Việt Nam có thể kể tới như:
Rắn hoa cỏ thường ăn các loài động vật có xương sống nhỏ chủ yếu ếch nhái cóc. Chúng thường rình rập và săn đuổi con mồi. Dùng hàm răng cắn giữ con mồi và nuốt chứng ngay cả khi con mồi vẫn còn sống. Khi bạn nghe thấy tiếng những con ếch đang kêu cứu trong bụi rậm thì tỷ lệ rất cao là đang có một con rắn hoa cỏ đang cắn giữ con mồi ở trong đó. Chúng có khả năng di chuyển nhanh ngay cả khi trong bụi rậm. Thường đi kiếm ăn vào ban ngày, nếu bạn đi làm đồng sẽ thường gặp chúng và buổi sáng sớm và chiều tối. Đó là thời điểm chúng đi ra khỏi nơi cư chú để kiếm ăn và đi ngủ. (Rắn hoa cỏ có ăn được nhưng các bạn không nên ăn để đảm bảo sức khỏe tốt. Đặc biệt là mơ thấy gặp rắn hoa cỏ đánh con gì thì càng không nên, bạn sẽ không bao giờ giàu lên được).
Rắn hoa cỏ để trứng trong các hang hốc. Mùa sinh sản vào khoảng tháng 6. Mỗi lứa rắn cái có thể đạt từ 10 - 80 quả tùy vào kích thước con cái. Sau khoảng 1 tháng trứng nở và răn con ngay lập tức phải tự lập mà không có sự bảo vệ của rắn mẹ. Chúng ngay lập tức đi săn những con ếch nhái nhỏ vừa với kích thước cơ thể. Tháng 6 cũng là thời điểm ếch nhái sinh sản vì vậy có rất nhiều ếch con.
Khi bị rắn hoa cỏ cắn bạn cần phải làm sạch vết thương bằng xà phòng. Chụp ảnh con rắn đã cắn bạn lại để tiện cho việc xác định xem đó là loài có độc hay không. Theo dõi vết thương có hiện tượng sưng tấy đau rát liên tục hay không. Nếu không ai xung quanh bạn biết về loài rắn hoa cỏ đó thì bạn cần băng bó để chi có chứa vết cắn được bất động rồi đem tới các cơ sở y tế khám. Nếu rắn có 1 vùng cổ màu đỏ hoặc màu vàng thì nó được cho là loài có độc và cần xử lí càng sớm càng tốt. Chúng là loài rắn rất sợ con người vì vậy bạn không nên đuổi bắt nó để rồi bị cắn.